09.09.1999 yılına kadar bayanlar emeklilikte 20 yıllık süreyi ve 5000 günü doldurduğunda erkekler ise 25 yıllık sigortalılık süresini ve 25 yılını doldurduğunda, bayanlar 38 yaşında erkekler ise 43 yaşında emekli olabiliyorlardı.
Kademeli emeklilikle birlikte bayanların 08.09.1981 erkeklerin 08.09.1976 yılından sonra 09.09.1999 yılına kadar işe başlama tarihlerine göre emeklilik yaşı bayanlarda kademeli olarak 58’e, erkeklerde 60 yaşına çıkarıldı. Daha sonraki değişikliklerle SSK’ya tabi çalışanların emekliliği için gereken gün sayısı 7000’e çıkarıldı devamında 5510 sayılı yasayla 30 Nisan 2008’den itibaren işe girenler için ise 65 yaş şartı getirildi. Böylece kademeli yaş düzenlemesi kapsamında prim gün sayısını doldurmasına rağmen yaş şartını tamamlayamadığı için emekli olamayan milyonlarca kişi ortaya çıktı. Yıllarca dertlerini anlatacak yetkili bulamayan beş milyon emeklilikte yaşa takılanlar ve mağdur olanlar seçimlere az kala iyice seslerini duyurmaya başladı, siyasi partiler için beş milyon kişi demek bunların yakınlarıyla birlikte en az %10 oy anlamına geliyor.
Çeşitli TV kanallarında geçen yıllarda ‘‘yaşa takılanların durumu ne olacak’’ diye bana sorduklarında ‘‘önümüz seçim her an her şey olabilir’’ demiştim. Milyonlarca vatandaşın oluşturduğu emeklilikte yaşa takılanlar ve mağdur olanlar sıkıntılarını Bakan Çelik’e anlattı. Bu konuda defalarca açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ‘‘bizim sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için emeklilikle ilgili değişiklik yapmamız mümkün değil’’ diyordu. Fakat ilk kez bürokratlara çalışma yapma talimatı veren Çelik, sıkıntı hakkında “1999 yılında 10 yıl çalışıp, ‘10 yıl sonra ben emekli olacağım’ diye bekleyen vatandaşa diyelim ki 4 yıllık ilave bir süre geldi. Vatandaşlarımız, ‘bizim prim ve gün sayımız doldu’ diyor. Vatandaşımız, ‘Biz oyun oynarken kural değişti, bizim ne günahımız var’ diyor. Tabii ki bakıldığında haklı, kamu düzenleme yapabilir mi? Yapabilir. Ne yapılabilir, dünyadaki örnekleri nedir? Bir haksızlık var mı? Var. Kısmî emeklilik çerçevesinde değerlendirilebilir veya uzatılan süre dikkate alınarak maaş bağlanırken ona göre maaş bağlanılabilir. Tüm bu hesapları dikkate alarak, geleceğe dönük projeksiyonlar yaparak sistemi tahrip etmeden bir çözüm arayışı içerisindeyiz.” Çözümün, ‘yaş beklemeden biraz düşük maaşla emeklilik’ şeklinde açıklama yapmasından sonra emeklikte yaşa takılanlar iyice umutlandı.
Askere giden işçi kıdem ve ihbar tazminatı alabilir mi?
Askere giden işçi işten ayrılması sonucunda sadece kıdem tazminatı alabilir.Askere giden işçi işten ayrılırken ihbar tazminatı alamaz.Kıdem tazminatı da alabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekir. Askere giden işçi işyerinden ayrıldığı tarih itibariyle bir yıllık çalışma süresini doldurmuş olması gerekmektedir. Bir yıllık çalışma süresi kıdem tazminatı için çok önemlidir. Bir yıllık çalışma süresini doldurmayan çalışan işten ayrılıp askere gideceğini işyerine bildirdiğinde kıdem tazminatını da alamaz.
Özgür ERDURSUN
medya@sirinmedya.com.tr